Оид ба харитаҳо, санадҳо, музокирот ва ҳодисаҳо, ки дар натиҷаи онҳо Ворух “анклав” шуд.
Собиқ мири шаҳри Исфара ва иштирокчии чандинкаратаи музокироти байниҳукуматӣ Мирзошариф Исломидинов ба «Азия-Плюс» дар бораи таърихи низоъҳо дар сарҳад –оид ба харитаҳо, санадҳо, музокирот ва ҳодисаҳое, ки дар натиҷа Ворух “анклав” шуд, чунин нақл кард: Continue Reading
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ноҳияи Ховалинг бинои Қисми мустақили 55-уми ҳарбикунонидашудаи Хадамоти давлатии оташнишонӣ оид ба муҳофизати ноҳияи Ховалингро ифтитоҳ намуданд.
Иншоот аз ду ошёна иборат буда, бо тарҳи зебо дар идомаи тадбирҳои созандагӣ ба истиқболи 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сохта шудааст.
Бинои нав аз 12 утоқи корӣ, синфхонаи таълимӣ, маҷлисгоҳ бо 40 ҷойи нишаст, ошхона барои кормандон ва хобгоҳ иборат мебошад.
Барои фаъолияти мунтазам ва фаврии кормандон Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар ноҳияи Ховалинг се адад воситаи нақлиёти муосир ва махсусгардонидашуда, ки ҳар яки он имкони ғунҷоиши то 6 тонна обро доранд, дастрас карда шудааст.
100 бех ниҳоли сояафкан ва 4000 гулҳои рангоранг ҳудуди иншоотро зиннат мебахшад.
Дар доираи созандагиҳо ҳамчунин атрофи бино сафолакпӯш карда шудааст.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳайати шахсии ниҳоди мазкурро барои истифодаи пурсамар аз шароити фароҳамгардида ҷиҳати хизмати содиқона ба нафъи давлату миллат ҳидоят намуданд.
Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пас аз шиносоии пурра бо шароити кору фаъолият дар Хадамоти давлатии оташнишонӣ дар ҳамин ҷо аз намоиши ҳунарҳои мардумӣ боздид намуданд.
Дар намоишгоҳ навъҳои гуногуни таомҳои миллӣ, ҳунарҳои мардумӣ, аз ҷумла гулдӯзӣ, овезаҳо, нақшу нигор, зарфҳои аз чӯбу кулол, мису оҳан ва аз дигар металҳо сохташуда ба таври васеъ муаррифӣ карда шуд.
Тавре мушоҳида гардид, занону бонувони дар ин сохтори Вазорати корҳои дохилӣ фаъолияткунанда низ ба рушди ҳунарҳои миллӣ ва дар самти эҳёи он таваҷҷуҳи хоса доранд.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суҳбати самимӣ бо иштирокчиёни намоиши ҳунарҳои мардумӣ сокинонро ба ҳифзи арзишҳои миллӣ ва рушди анъанаҳои миллӣ ҳидоят карданд.
Рӯзи 25 сентябр Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо роҳбарону фаъолон ва сокинони ноҳияи Ховалинг мулоқоти самимӣ доир карданд.
Нахуст Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои истиқболи гарм, дастгирии сиёсати созанда баҳри рушду пешрафти кишвар ва ободии як гӯшаи диёр ба сокинони меҳмоннавози ноҳияи Ховалинг изҳори сипос карданд.
Зимни суханронӣ Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид доштанд, ки дастовардҳо дар соҳаҳои мухталифи ноҳия тайи 29 соли истиқлол нишон медиҳанд, ки Ҳукумати кишвар барои боз ҳам беҳтар гардидани рӯзгори сокинони ноҳия эътибори махсус зоҳир карда, дар самти баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии мардум аз тамоми захираву имкониятҳо истифода менамояд.
Дар давраи соҳибистиқлолӣ ба ноҳия аз ҳисоби маблағҳои буҷети давлат беш аз 304 миллион сомонӣ равона гардидааст, ки 97 миллион сомонии он танҳо ба се соли охир рост меояд.
Дар ин давра дар ноҳия 16 лоиҳаи давлатии сармоягузорӣ ба маблағи 56 миллион сомонӣ амалӣ шуда, ҳоло татбиқи боз 6 лоиҳаи дигар идома дорад, ки маблағи дар доираи онҳо то имрӯз азхудшуда 206 миллион сомониро ташкил медиҳад.
Таъкид гардид, ки дар ноҳияи Ховалинг барои истиқболи арзандаи ҷашни сисолагии истиқлоли давлатӣ сохтмони 330 иншооти иҷтимоиву хизматрасонӣ, корхонаву коргоҳҳои истеҳсолӣ, аз ҷумла истеҳсолоти бофандагиву дӯзандагӣ ва коркарди маҳсулоти кишоварзӣ ба нақша гирифта шудааст.
То имрӯз аз ҷониби соҳибкорони маҳаллӣ бунёду азнавсозии 110 муассисаву иншооти хизматрасонӣ ба итмом расида, 15 километр роҳҳои маҳаллӣ таъмир ва ба масофаи 4 километр корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ ба анҷом расонида шудаанд.
Инчунин, бунёди 6 муассисаи таълимӣ барои 2300 нафар хонанда, 12 синфхонаи иловагӣ бо 240 ҷойи нишаст, 5 маркази саломатӣ, 5 меҳмонхона, 18 маркази хизматрасониву савдо, 2 беморхонаи дорои 170 кат, боғи фарҳангу фароғат ва гулгашти замонавӣ бо майдони Парчам ва Нишони давлатӣ, амфитеатр бо 1000 ҷойи нишаст, 2 бинои маъмурии ҷамоати деҳот, 4 коргоҳи дӯзандагӣ, 3 коргоҳи хиштбарорӣ, 10 варзишгоҳи хурд, толори варзиш ва майдончаи бозии кӯдакон, якчанд таваллудхонаву дорухона, китобхонаву ошхона ва дигар биноҳои иҷтимоиву хизматрасонӣ сохта, ба истифода дода шудааст.
Тибқи нақша танҳо аз ҳисоби соҳибкорони ватанӣ иҷрои корҳои сохтмону ободонӣ ба маблағи 88 миллион сомонӣ пешбинӣ гардида, то имрӯз ба маблағи зиёда аз 53 миллион сомонӣ ба анҷом расонида шудаанд.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намуданд, ки бо вуҷуди корҳои то имрӯз анҷомдодашуда, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ва ноҳияи Ховалинг вазифадораст, ки ташаббусҳои соҳибкорони бонангу номус ва шахсони саховатманду ватандӯстро доир ба амалӣ намудани амалҳои созандаву ободонии ин диёри биҳиштосо ҳамаҷониба дастгирӣ ва барои боз ҳам зебо гардонидани ин гӯшаи Ватани азизамон тамоми тадбирҳоро роҳандозӣ намоянд.
Президенти мамлакат муҳтарам Эмомал Раҳмон изҳор доштанд, ки дар доираи “Барномаи рушди иҷтимоиву иқтисодии ноҳияи Ховалинг барои солҳои 2020-2025” татбиқи 135 лоиҳа ба маблағи беш аз 150 миллион сомонӣ пешбинӣ шудааст, ки ба таъмини рушди устувори соҳаҳои воқеии иқтисодиёт, беҳгардонии хизматрасонии иҷтимоӣ ва баланд бардоштани сатҳи некӯаҳволии мардуми ноҳия равона гардидаанд.
Вобаста ба имкони маконҳои таърихию бостонӣ, мавзеъҳои зебову нотакрори ва табиати рангини ин диёр Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Ховалинг вазифадор гардид, ки якҷо бо Кумитаи рушди сайёҳӣ ба масъалаи обод нигоҳ доштани мавзеъҳои табииву таърихӣ ва ҳарчи бештар ҷалб кардани сайёҳони дохиливу хориҷӣ чораандешӣ намоянд.
Дар охир Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба мардуми меҳнатдӯсти ноҳияи Ховалинг баҳри амалисозии ҳадафҳои созандаи Ҳукумати кишвар барору комёбӣ орзу карданд.
Баъди суханронии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сокинони ноҳияи Ховалинг Муҳаммади Раҳмоналӣ — омӯзгор, Малоҳат Боҳтурова — донишҷӯ ва Амирхон Саидзода – бостоншинос суханронӣ карданд.
Дар идомаи сафари кори Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ноҳияи Вахш ҳамчунин Маҷмааи фарҳангии “Офтобак” -ро мавриди истифода қарор дода, аз намоиши маҳсулоти кишоварзӣ ва саноати хӯрокворӣ дидан карданд.
Маҷмааи фарҳангии “Офтобак” бо ташаббуси соҳибкори ватанӣ Қурбоналӣ Юсупов дар асоси ҳидоятҳои ҳамешагии Пешвои миллат ҷиҳати истиқбол аз 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон сохта шудааст.
Иншоот дар назди Хоҷагии деҳқонии тухмипарварии “Кӯлоб” дар масоҳати 1100 метри мураббаъ қомат афрохта, корҳои сохтмониро 40 нафар бинокорони варзидаи маҳаллӣ анҷом додаанд.
Маҷмаа дорои толори барҳаво барои баргузории чорабиниҳои гуногун бо 1500 ҷойи нишаст мебошад.
Бинои маҷмааи фарҳангӣ бо усули меъмории миллӣ сохта шуда, деворҳои он бо манзараҳои дилфиреби Ватан оро ёфтаанд.
Тавре иттилоъ дода шуд, бунёди иншоот дар доираи эълони “Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ” бунёд гардида, метавонад муаррифгари зебоиҳои Тоҷикистони азиз, аз ҷумла ноҳияи Вахш барои меҳмонону сайёҳон бошад.
Атрофи иншоот дар доираи тадбирҳои ободонӣ зебо гардонида шуда, барои истироҳати меҳмонону сайёҳон суҳбаткада, фаввора ва ҳайкалчаҳо бунёд шудааст.
Дар ноҳияи Вахш дар асоси дастуру ҳидоятҳои Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати такмили инфрасохтори соҳаи сайёҳӣ, рушди фарҳанг ва дар маҷмӯъ фароҳамсозии шароити хуби истироҳату фароғат барои сокинон тадбирҳои муҳим амалӣ мегардад.
Соҳибкорони бонангу номуси ноҳияи Вахш бо мақсади саҳм гузоштан дар иҷрои корҳои созандагӣ баҳри пешрафту шукуфоии Тоҷикистони азиз аз имконоту шароити фароҳамкардаи давлату Ҳукумати мамлакат ҳамаҷониба истифода мебаранд.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳамин ҷо аз намоиши дастовардҳои кишварзон ва саноати хӯроквории ноҳияи Вахш дидан карданд.
Дар намоишгоҳ беҳтарин навъҳои маҳсулоти кишоварзӣ, аз ҷумла сабзавот, анвои гуногуни мева дар шакли тару хушк, полезӣ ва ғалладонагию лубиёгиҳо, ки бо истифода аз тухмиҳои аълосифат ва риояи қоидаҳои агротехникии замини аҳли заҳмати ноҳия кишту парвариш кардаанд, ба таври васеъ муаррифӣ карда шуд.
Кишоварзони ноҳияи Вахш дастуру ҳидоятҳои Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро дар самти истифодаи оқилонаи ҳар порча замин ва таъмини амнияти озуқаворӣ сармашқи кори худ қарор дода, ҳамасола бо гирифтани ҳосили фаровон дар ғановати бозори истеъмолӣ саҳми шоиста мегузоранд.
Дар ноҳияи Вахш зиёда аз 6540 хоҷагии деҳқонӣ фаъолият дошта, заминҳои корам 16815 гектарро ташкил медиҳад.
Кишоварзони ноҳия ҳамасола бо истифодаи пурсамари ҳар як қитъа замин ва тухмиҳои серҳосили зироат, дар асоси маслиҳати мутахассисони соҳа маҳсулоти фаровон ба даст меоранд.
Аснои боздиди Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз намоиши дастранҷи меҳнаткашони ноҳия иттилоъ дода шуд, ки дар 8 моҳи соли 2020 дар ноҳия 28255 тонна ғалладонагӣ, 8423 тонна картошка, 57797 тонна сабзавот, 39339 тонна полезӣ, 2602 тонна меваҷот, 3615 тонна ангур, 3725 тонна гӯшт, 11406 тонна шир, 1 миллиону 510 ҳазор дона тухм ва 21 тонна асал истеҳсол карда шудааст, ки дар муқоиса ба ҳамин давраи соли гузашта 100 то 108 фоизро ташкил медиҳад.
Дар ин давра содироти маҳсулоти кишоварзӣ ба хориҷи кишвар зиёда аз 4232 тоннаро ташкил намуда, дар қиёс ба ҳамин давраи соли гузашта 276 тонна зиёд мебошад.
Дар намоишгоҳ маҳсулоти саноати хӯрокворӣ, аз ҷумла истеҳсолоти корхонаҳои коркарди шир, консервагиҳо, шириниҳо ва дигар навъи маҳсулот ба маъраз гузошта шуд.
Ба сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иттилоъ дода шуд, ки дар ҳудуди ноҳия 22 корхонаи саноатӣ фаъолият намуда, ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ дар 8 моҳи соли равон ба зиёда аз 78 миллион сомонӣ расидааст.
Дар ноҳия барои расидан ба ҳадафи чоруми миллӣ – саноатикунонии босуръати мамлакат аз тамоми имкониятҳо истифода мешавад ва дар доираи нақша – чорабиниҳо ба истиқболи 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон корхонаҳои нави истеҳсолӣ ба кор андохта хоҳад шуд.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчунин аз Хоҷагии деҳқонии тухмипарварии “Кӯлоб” дидан карданд.
Хоҷагии мазкур дар ихтиёри худ 930 гектар замин дорад ва заҳматкашони он соли равон дар майдони 773 гектар пунбадона, аз ҷумла дар 251 гектари пунбаи навъи “Маҳиннахи 9326-В” кишт кардаанд.
Дар хоҷагӣ 1100 нафар фаъолият дошта, ҳамасола то 2319 тонна ҳосил ба даст оварда мешавад, ки ин нишондод ба ҳар як гектар 30 сентнерӣ рост меояд.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо чинакчиёни хоҷагӣ суҳбати самимӣ анҷом дода, ба онҳо туҳфаҳои хотиравӣ тақдим намуданд.
Хоҷагӣ ҳамчунин дорои 20 гектар боғ буда, меваҳои хуштамъу лазизи он дар бозори дохилӣ ва берун аз кишвар низ талабгорони зиёд дорад.
Аҳли заҳмати Хоҷагии тухмипарварии “Кӯлоб” баробари кишту парвариши пахта ва ниҳолҳои мевадиҳанда дар самти кирмакпарварӣ низ таҷрибаи хуб доранд.
Ба иттилои масъулони соҳа ҳамасола кирмакпарварони хоҷагӣ 200 қуттии кирмакро парвариш мекунанд, ки дар миқёси ноҳия 50 фисадро ташкил медиҳад.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таҷрибаи аҳли заҳмати Хоҷагии тухмипарварии “Кӯлоб”-ро дар ноҳияи Вахш намуна арзёбӣ намуда, ҷиҳати боз ҳам истифодаи пурсамару мақсадноки заминҳои дар ихтиёрдошта ва афзоиш додани истеҳсоли маҳсулот ба онҳо дастуру ҳидоятҳои судманд доданд.
23 сентябр Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар идомаи сафари корӣ дар шаҳру ноҳияҳои вилояти Хатлон ба ноҳияи Вахш ташриф оварданд.
Истиқболи меҳмони воломақом — Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз ҷониби роҳбарият ва сокинони сарбаланди ноҳияи Вахш дар даромадгоҳи ноҳия ба таври самимӣ бо арҷгузорӣ ба талошу пайгириҳои роҳбарияти олии давлату Ҳукумати мамлакат дар роҳи таъмини пешрафти босуботи Тоҷикистони азиз сурат гирифт.
Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нахуст дарвозаи ноҳияи Вахшро, ки ба истиқболи ҷашни 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар доираи “Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ” бо тарҳи хеле зебо сохта шудааст, мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд.
Тавре иттилоъ дода шуд, корҳои сохтмонии дарвозаи ноҳияи Вахшро сохтмончиёни Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди “Барқ сохтмон” ба анҷом расонидаанд.
Баландии дарвоза 12 метр ва паҳноиаш 11 метрро дар бар мегирад.
Таъкид кардан ба маврид аст, ки дар идомаи тадбирҳои созандагию бунёдкорӣ барои истиқболи шоиста аз 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар даромадгоҳи ҳар як шаҳру ноҳияи мамлакат дарвозаҳо бунёду ба истифода дода мешаванд.
Атрофи дарвозаи ноҳияи Вахш чароғон карда шуда, як фаввораи зебо низ дар мавзеи қабулу истиқболи меҳмонон ва айвон бо санъати баланди кандакорӣ гузошта шудааст, ки ҳангоми ташрифи меҳмонону сайёҳон ба ҳар як бинанда таассуроти нек мебахшад.
Ҳамзамон атрофи иншоот кабудизор ва гулкорӣ гардида, муқаддасоти миллӣ низ гузошта шудаанд.
Дар маҷмӯъ барои қабули меҳмонону сайёҳон дар даромадгоҳи ноҳияи Вахш мавзеи хеле зебо бо шароити муосир фароҳам гардидааст.
Сипас Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон роҳи нақлиётгарди ҳудуди шаҳраки Кировро, ки баъди мумфаршкунии пурра аз ду тараф чароғон гардидааст, ба истифода доданд.
Роҳи мазкур 12 километр дарозӣ дорад ва бо харҷи 12 миллион сомонӣ дар асоси дастуру супоришҳои роҳбарияти олии Ҳукумати мамлакат дар самти таъмини ҳаракати муназзами воситаҳои нақлиёт ва рафтуомади озоди сокинону меҳмонон таҷдиду навсозӣ шудааст.
Роҳ бо сифати баланд ва ҷавобгӯ ба талаботу меъёрҳои роҳсозӣ таҷдиду мумфарш карда шуда, масъулон ҳангоми корҳо ҳамаи талаботу меъёрҳоро ба инобат гирифтаанд.
Паҳноии роҳ 8 метр ва дар баъзе мавзеъҳо ба 12 метр расида, пас аз навсозӣ аз категорияи 3-юм ба категорияи 4-уми роҳсозӣ мутобиқ гардонида шудааст.
Фармоишгари иншоот Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.
Дар ду тарафи роҳ 414 адад сутунпояи 9 — метра гузошта шудааст, ки шабонгоҳ ҳаракати воситаҳои нақлиёт дар он бидуни монеа сурат мегирад.
Ин қитъаи роҳ солҳо боз таъмирталаб буд ва инак бо файзи истиқлол мавриди навсозӣ қарор гирифт ва мушкили чандсолаи ронандагону сокинон дар ин самт пурра аз миён рафт.
Дар доираи мумфаршкунии роҳ ҳамзамон ду пули мошингузар бо дарозии 12 ва 22 метр пурра навсозӣ гардида, аз ду тараф бо панҷараҳои зебои рӯшноидиҳанда зиннат дода шудааст.
Дар қитъаҳои гуногуни роҳ 20 адад истигоҳи замонавӣ низ гузошта шудааст.
Мавриди истифода қарор гирифтани роҳи мошингард дар рӯзҳои истиқбол аз 29-умин солгарди Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун туҳфаи арзишманди Ҳукумати мамлакат барои ронандагону сокинони ноҳияи Вахш мебошад.
Таъкид кардан ба маврид аст, ки дар идомаи тадбирҳои созандагӣ ба исттиқболи 30-солагии Истиқлоли давлатӣ аз даромадгоҳи ноҳияи Вахш то деҳоти 20-солагии Истиқлоли Тоҷикистон роҳҳо навсозӣ гардида, аз ду тараф пурра чароғон карда шудаанд.
Таҷдиду навсозии роҳҳои маҳаллӣ дар дигар деҳоти ноҳияи Вахш босуръат идома дорад.
Дар ҳудуди ноҳияи Вахш 237 километр роҳҳо мавҷуд аст, ки аз ин 169 километраш дорои аҳамияти маҳаллӣ ва 67 километри дигарро роҳҳои дорои аҳамияти байналмилалӣ дар бар мегирад.
Тавре иттилоъ дода шуд, дар доираи омодагиҳо ба 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва “Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои марудмӣ” дар ноҳияи Вахш то ба имрӯз 25 километр роҳҳо пурра таъмиру навсозӣ гардида, дар асоси нақшаи ободониҳо боз 20 километри дигар мумфарш карда мешавад.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни боздид аз роҳи мошингард ба сифати корҳои анҷомёфта баҳои баланд дода, масъулонро ҷиҳати равона намудани таваҷҷуҳи зиёд барои дар ҳолати хуб нигоҳ доштани роҳ ва таъмини муназзами ҳаракати воситаҳои нақлиёт дар ҳама фаслҳои сол муваззаф намуданд.
Дар идомаи сафарӣ кори Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шаҳри Леваканти вилояти Хатлон ба Нерӯгоҳи барқи обии “Сарбанд” ташриф оварда, ду агрегати ин иншооти муҳими гидроэнергетикии мамлакатро ба кор дароварданд.
Аз ҷониби Пешвои миллат агрегатҳои рақами 2-и неругоҳ бо тавоноии 39 МВт ва агрегати рақами 6 бо тавоноии 49 МВт мавриди истифодабарӣ қарор дода шуд.
Иттилоъ дода шуд, ки айни замон таҷдиди агрегати рақами 3 оғоз гардидааст. Бояд гуфт, ки иқтидори лоиҳавии Нерӯгоҳи барқи обии “Сарбанд” 240 МВт-ро ташкил дода, он 5-умин нерӯгоҳи аз лиҳози иқтидор калон ба ҳисоб меравад.
Солҳои 2010-2012 агрегати 4-уми нерӯгоҳ бо тавоноии 45 МВт пурра таҷдиду азнавсозӣ гардид.
Сохтмони нерӯгоҳи мазкур соли 1956 оғоз гардида, аввалин агрегати он соли 1962 ба кор дароварда шудааст. Бинобар сабаби истифодабарии тӯлонӣ, қисми зиёди таҷҳизоти электромеханикӣ ва гидромеханикии нерӯгоҳ ва дастгоҳҳои тақсимкунандаи кушодаи он фарсуда шуда буданд. Ҳамчунин, бо сабаби аз кор мондани системаи назорат ва танзими баландшавии об, солҳои 1993 ва1994 агрегати 2-юм қисман зери об монда буд. Агрегатҳои нерӯгоҳ куҳна буда, қисмҳои эҳтиётии онҳо аз истеҳсолот баромада буданд.
Мавриди зикр аст, ки бо сабаби куҳна ва қисман корношоям гардидани таҷҳизот, нерӯгоҳ бо иқтидори фоиданокии умумии 165 МВт фаъолият менамуд. Бо дарназардошти ҳолатҳои зикргардида ва аҳамияти стратегӣ доштани нерӯгоҳи мазкур, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои пурра барқарор намудани ин иншоот соли 2011 бо Бонки Рушди Осиё созишномаи грантиро ба маблағи 136 миллион доллари ИМА ба имзо расонид.
Мақсади асосии лоиҳа баланд бардоштани иқтидори нерӯгоҳ, таъмини кори мунтазам ва самаранокии он, мувофиқ намудани фаъолияти нерӯгоҳ ба стандартҳои муосири техникӣ ва зиёд намудани муҳлати истифодабарии он ба шумор меравад. Мувофиқи Созишномаи грантӣ, лоиҳа аз ду қисмат иборат буда, дар доираи қисмати якуми он пурра иваз намудани 5 агрегат, иваз намудани 2 адад автотрансформатори 250 МегаВолтАмпер, бинои нави идоракунӣ ва дигар корҳои ба он алоқаманд ва дар қисмати дуюми лоиҳа бошад, таҷдиди дастгоҳҳои тақсимкунандаи кушодаи 220/110 киловолта дар нерӯгоҳ пешбинӣ гардидааст.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо таваҷҷуҳ ба инкишофи бахши гидроэнергетика, таъкид доштанд, ки НБО Сарбанд иншооти муҳиму стратегии мамлакат маҳсуб меёбад ва зимнан тадбири навсозӣ дар дигар иншооти амалкунандаи гидроэнергетикӣ ҷиҳати расидан ба мустақилияти энергетикӣ ҷараёни тоза касб хоҳад кард.
Тазаккур дода шуд, ки дар қисмати якуми лоиҳа барқарорсозии таҷҳизоти истеҳсоли неруи барқ ҷараён дорад. Ба ин хотир, вобаста ба иҷрои корҳо дар доираи қисмати аввал дар натиҷаи баргузории озмуни байналмилалӣ корхонаи муштараки “Синохайдро–Хайдрочина»-и Ҷумҳурии Мардумии Чин ғолиби озмун дониста шуда, иваз намудани 5 агрегат, низомҳои таъминоти об, ҳавои фишурда, равған, мониторинг, ҳимоя, алоқа ва 2 адад автотрансформатори 250 МегаВолтАмпер, корҳои таъмирию барқарорсозии кранҳои борбардор, дарвозаҳои обқабулкунанда ва обпарто, корҳои соҳилмустаҳкамкунии соҳили чапи дарё ва канал, сохтмони бинои идоракунии нерӯгоҳ ва ғайра ба нақша гирифта шудааст.
То ин муддат, дар доираи қисмати зикргардида васли агрегати 5-ум, трансформатори генератории 3, сохтмони биноҳои маъмурию маишӣ, барқарорсозии крани 250/30 тоннагии бинои нерӯгоҳ, сохтмони бинои идоракунӣ, корҳои соҳилмустаҳкамкунӣ дар соҳили чапи дарё, сохтмони бинои об ва равғанҷудокунандаи садамавӣ ба анҷом расонида шуда, моҳи ноябри соли 2018 агрегати рақами 5 расман мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шуд. Қабл аз татбиқи лоиҳа, иқтидори лоиҳавии агрегати мазкур 45 МВт-ро ташкил дода, баъди васлу насб гардидани агрегати нав иқтидори лоиҳавии он ба 49 МВт расонида шуд.
Дар қисми дуюми лоиҳа, ки аз барқарорсозии зеристгоҳҳои барқии 220кВ ва 110 кВ иборат аст, дар натиҷаи баргузории озмуни байналмилалӣ Консорсиуми “Генсер ва ГE”-и Ҷумҳурии Туркия тибқи шартнома бо Ширкати Саҳҳомии Холдингии Кушодаи “Барқи Тоҷик” ба кор ҷалб гардид. Дар доираи қисмати дуюми лоиҳа корҳои барқарорсозии дастгоҳҳои тақсимкунандаи кушодаи 220 кВ ва 110/35/6 кВ бо дарназардошти пурра иваз намудани таҷҳизоти асосию ёрирасони онҳо, аз ҷумла иваз намудани трансформаторҳои қудратӣ, трансформаторҳои шиддат, трансформаторҳои ҷараён, дастгоҳҳои тақсимкунандаи комплектии 6 кВ, васлакҳои равғанӣ, ҷудокунакҳо, хатҳои интиқоли барқи мавҷуда дар ҳудуди нерӯгоҳ, хати нави интиқоли барқи 220 кВ ва биноҳои идоракунӣ ба нақша гирифта шудааст. Айни замон корҳо дар доираи қисмати мазкур тибқи нақша идома дошта, то ин муддат сохтмони биноҳои идоракунии дастгоҳҳои тақсимкунандаи кушодаи 220/110 кВ ба анҷом расонида шудааст. Васлу насби таҷҳизот дар дастгоҳҳои тақсимкунандаи кушодаи 220/10/35 кВ ба итмом расид.
Дар асоси дастуру супоришҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, дар доираи лоиҳаи мазкур агрегатҳо, трансформаторҳо ва дигар таҷҳизоти барқӣ аз корхонаҳои зерпудратчиҳои ширкатҳои “ҶЕНЕРАЛ ЭЛЕКТРИК”, “ГЕНСЕР” ва “СИНОХАЙДРО” аз ҷумҳуриҳои Олмон, Италия, Ҳиндустон, Хитой ва Қазоқистон ворид карда шудаанд. Ҳамзамон вобаста ба дастгирии молистеҳсолкунандагони ватанӣ, аз Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди “Ноқили Талко” маҷмӯи ноқилҳои барқӣ харидорӣ ва дар лоиҳа истифода гардид.
Қайд кардан ба маврид аст, ки бо дарназардошти куҳнаю фарсуда будани таҷҳизотҳои электромеханикӣ ва гидромеханикии нерӯгоҳ, то оғози лоиҳа иқтидори миёнаи он 165 МВт-ро ташкил менамуд. Дар асоси нишондодҳои Паёми солонаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олӣ, дар натиҷаи татбиқи лоиҳаи “Барқарорсозии Нерӯгоҳи барқи обии Сарбанд” иқтидори лоиҳавии неругоҳ аз 240 МВт ба 270 МВт бардошта шуда, сатҳи хизматрасонӣ дар нерӯгоҳ ва таҳвилу таъминоти неруи барқ ба таври назаррас баланд хоҳад гардид.
Яъне баъди пурра анҷом ёфтани корҳои навсозӣ иқтидори ҳар як агрегати неругоҳ 20 МВт афзоиш ёфта, то тобистони соли 2021 бо иловаи қариб 100 МВт иншоот фаъолияти худро идома хоҳад дод.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни шиносоӣ бо ҷараёни корҳои анҷомёфтаи таҷдиду азнавсозӣ дар НБО “Сарбанд” баҳои баланд дода, масъулонро вазифадор сохтанд, ки дар қисмҳои дигари ин иншооти муҳими стратегии мамлакат тадбирҳои навсозӣ сифатан хуб ва бо риояи меъёрҳои пазируфташудаи ҷаҳонӣ сомон дода шавад.
Дар идомаи сафари корӣ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Боғи фарҳангӣ-фароғатии шаҳри Левакант Парчами давлатиро барафрохтанд.
Парчами давлатии Тоҷикистон аз зумраи иншооти ҷашнӣ ба истиқболи шоистаи 30-солагии Истиқлоли давлатӣ буда, дар маркази шаҳри Левакант парафшон карда шуд, ки баландии сутунпояи он 41 метрро ташкил медиҳад. Паҳноии матои Парчам 6 метр ва дарозии он 12 метр буда, дар ободонии атрофи иншоот кормандони зерсохторҳои мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ ва соҳибкорони маҳаллии шаҳри Левакант саҳми муносиб гузоштанд.
Шинонидани зиёда аз 18 ҳазор дона гулҳои ороишӣ, қариб 270 бех ниҳолҳои сояафкан ва васлу насби воситаҳои дигари ороишӣ, аз ҷумла ба таври муосир чароғонсозии Майдони Парчами давлатӣ ин маконро ҷолибу диданӣ гардонидааст.
Бо бунёди майдони Парчами давлатӣ дар Боғи фарҳангӣ-фароғатии шаҳри Левакант, боз як макони зебо барои сайру гашти сокинону меҳмонон бунёд гардид.
Дар идомаи сафари корӣ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар маҳаллаи Борбади шаҳри Бохтар бинои тарабхонаи “Эҳсон”-ро мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд.
Бинои тарабхонаи “Эҳсон” дар маркази вилояти Хатлон дар доираи нақша-чорабиниҳои ҷашни 30-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи соҳибкори маҳаллӣ Даврон Мирзозода дар масоҳати 1650 метри мураббаъ сохта шуда, аз 3 ошёна ва таҳхона иборат мебошад.
Иншооти тозабунёд аз ҷиҳати тарҳ ва лоиҳаи меъморӣ нисбат ба дигар тарабхонаҳои шаҳри Бохтар фарқкунанда буда, намои берунӣ ва дохилии бино аз ҷониби сохтмончиёни бомаҳорати ватанӣ бо нақшу нигори миллӣ ва аврупоӣ зебу зинат дода шудааст.
Ба Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иттилоъ дода шуд, ки дар тарабхона то 60 нафар сокинони маҳаллӣ бо ҷойи кори доимиву маоши хуб таъмин карда шуданд.
Дар ошёнаи якум ва дуюми бинои асосии тарабхона бар замми фароҳамсозии шароити хуби нишаст барои 246 нафар мизоҷ, ҳамчунин 19 ҳуҷраи алоҳида бо 114 ҷойи нишаст, 4 толори хурду васеъ барои баргузории ҳамоишҳо, гузаронидани ҷашну маросимҳо ва толори маҷлисгоҳ барои 60 нафар фароҳам оварда шудааст.
Бинои тарабхонаи “Эҳсон” аз ҷониби сохтмончиёни ватанӣ бо сатҳу сифати ҷавобгӯ ба талаботи меъмориву шаҳрсозӣ бунёд гардида, саҳни бино сафолакпӯшу чароғон ва дар назди даромадгоҳ ду фаввораи зебову ранга бо тарҳи дилкаш насб гардидааст.
Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳамин ҷо ба 144 нафар ятим, ки бо амри тақдир аз падар ва ё модар маҳрум мондаанд, туҳфаҳои моливу пулӣ, ки аз либосу пойафзоли зимистона иборат буд, тақдим намуданд.
Сарвари давлат ятимонро ба ҷашни умумимиллӣ — 29-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон табрик намуда, онҳоро ба омӯхтани илму дониш, махсусан забонҳои хориҷӣ, технологияи замони муосир ва касбу ҳунар ҳидоят намуданд.
Бояд таъкид кард, ки дар сиёсати пешгирифтаи роҳбарияти олии давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дастгирии ятимону бепарасторон, шахсони имконияташон маҳдуд ва фароҳам сохтани зиндагии шоиста барои ин табақаи ҷомеа мавқеи меҳварӣ дорад.
Ятимон ҳангоми суҳбат ба Пешвои раъиятпарвар ҷиҳати ғамҳориҳои падаронаашон миннатдорӣ баён намуданд.
Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид доштанд, ки давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳеҷ гоҳ ятимону бепарасторон, маъюбон ва оилаҳои эҳтиёҷманди ҷомеаро танҳо намегузорад, дар ҳаққи онҳо пайваста ғамхорӣ намуда, тарбия мекунад ва таҳти парасторӣ қарор медиҳад.
Ҳамватанони азиз!
Ҳозирини арҷманд!
Қабл аз ҳама, ба сокинони шаҳри Бохтар барои пазироии самимӣ арзи сипос карда, ба хонадони ҳар яки онҳо файзу баракат ва зиндагии ободу осуда орзу менамоям.
Имрӯз хуб мушоҳида мегардад, ки шаҳри Бохтар дар натиҷаи тадбирҳои андешидаи Ҳукумати мамлакат, заҳмати содиқонаи сокинон, соҳибкорону шахсони саховатпешаи он ва фаъолияти самараноки роҳбарияти вилоят хеле ободу зебо шудааст.
Дар 29 соли соҳибистиқлолӣ аз ҷониби Ҳукумати кишвар барои рушди иқтисодиву иҷтимоии шаҳри Бохтар аз ҳисоби буҷети давлат беш аз 1 миллиард сомонӣ равона гардидааст.
Дар ин давра дар шаҳри Бохтар 24 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ ба маблағи 730 миллион сомонӣ татбиқ гардида, дар доираи онҳо барои беҳтар намудани шароити таҳсил дар муассисаҳои таълимӣ, дастрасӣ ба хизматрасониҳои тандурустӣ ва иҷтимоӣ, таҷдиду нигоҳдории роҳҳо, сохтмони хатҳои интиқоли барқ, дастгирии хоҷагиҳои кишоварзӣ, барқароркунии шабакаҳои обтаъминкунӣ ва дигар инфрасохтори шаҳр тадбирҳои зарурӣ андешида шудаанд.
Ҳоло дар самти беҳтар намудани хизматрасониҳои тиббӣ, бунёду азнавсозии муассисаҳои таълимӣ ва сохтмони синфхонаҳои иловагӣ, таҳкими низоми ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, тақвияти таҳсилоти ибтидоии касбии техникӣ, беҳтаргардонии хизматрасониҳои нақлиётӣ, беҳсозии хизматрасониҳои коммуналӣ, дастгирии хоҷагиҳои кишоварзӣ ва кумак ба оилаҳои осебпазир дар муқовимат ба вируси КОВИД-19 татбиқи 14 лоиҳаи дигар идома дошта, маблағи дар доираи онҳо азхудшуда зиёда аз 190 миллион сомониро ташкил медиҳад.
Дар давраи соҳибистиқлолии кишвар аз ҳамаи сарчашмаҳо танҳо ба сармояи асосӣ дар шаҳри Бохтар дар ҳаҷми 1,2 миллиард сомонӣ маблағгузорӣ амалӣ гардида, 250 ҳазор метри мураббаъ хонаҳои истиқоматӣ, беш аз 4000 ҷойи нишаст дар мактабҳои таҳсилоти ҳамагонӣ, беморхона барои 300 кат ва дармонгоҳҳо барои қабули 730 нафар дар як баст ба истифода супорида шудаанд.
Мувофиқи нақшаи корҳои ободониву бунёдкорӣ ба истиқболи ҷашни 30 — солагии истиқлоли давлатӣ дар шаҳри Бохтар бунёди 307 бинову иншоот пешбинӣ гардидааст. Дар давоми ду солу ҳафт моҳи охир бунёди 155 иншооту биноҳо ба анҷом расида, то охири сол ба истифода додани боз 60 иншооти дигар дар назар аст.
Танҳо дар ҳафт моҳи соли 2020 ҷиҳати сохтмони иншооти соҳаҳои иҷтимоиву истеҳсолӣ 55 миллион сомонӣ маблағ равона гардида, фондҳои асосӣ дар ҳаҷми 28 миллион сомонӣ ба кор андохта шудаанд.
Роҳбарону масъулони мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ва шаҳри Бохтарро зарур аст, ки фаъолияти худро дар самти назорати сари вақт ва мақсаднок аз худ кардани маблағҳои барои татбиқи лоиҳаҳо ҷудогардида, бо тарҳи замонавӣ бунёд гардидани иншооту биноҳо ва истифодаи минбаъдаи самараноки онҳо тақвият бахшанд.
Дар баробари ин, ба Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ супориш дода мешавад, ки якҷо бо сохтору мақомоти дахлдор татбиқи босифату саривақтии лоиҳаҳои сармоягузорӣ ва роҳ надодан ба хароҷоти ғайримақсадноки маблағи лоиҳаҳоро ба таври ҷиддӣ назорат намоянд.
Гарчанде бемории сироятии КОВИД-19 дар қатори дигар шаҳру ноҳияҳои кишвар ба иқтисодиёти шаҳри Бохтар низ таъсири манфии худро расонида истодааст, вале бо вуҷуди ин, сохтмончиён корҳоро дар иншооти ҷашнӣ суръат бахшида истодаанд, ки ин барои боз ҳам беҳтар шудани шароити зиндагии мардум ва таъсиси ҷойҳои нави корӣ мусоидат мекунад.
Вобаста ба ин, роҳбарони вилоят ва шаҳр бояд якҷо бо дигар сохтору мақомоти дахлдор ҳангоми таҳияи лоиҳа ва бунёди иншоот аз усулҳои меъмории муосир ва миллӣ истифода намуда, ба сифати иҷрои корҳои сохтмон ва истифодаи санъати баланди меъморӣ эътибори ҷиддӣ диҳанд, то ки иншооту биноҳои бунёдшаванда ба мардум садсолаҳо хизмат кунанд.
Бояд гуфт, ки то ҳол дар доираи “Барномаи рушди иҷтимоиву иқтисодии шаҳри Бохтар барои солҳои 2016-2020” як қатор лоиҳаҳо татбиқ гардидаанд, вале сатҳи иҷрои онҳо қонеъкунанда нест.
Ман чанде пештар зимни сафари корӣ ба вилоят дар ноҳияи Данғара доир ба дарёфти сарчашмаҳои маблағгузории бандҳои иҷронагардидаи барномаҳои рушди иҷтимоиву иқтисодии вилояти Хатлон ва шаҳру ноҳияҳои он ба роҳбарони Кумитаи рушди маҳал, вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят ва шаҳру ноҳияҳо супоришҳои мушаххас дода будам.
Дар тӯли чор соли татбиқи барномаи зикршуда дар шаҳри Бохтар аз 76 лоиҳа 46 лоиҳа ба маблағи 774 миллион сомонӣ, яъне 62 фоиз иҷро гардидаааст, ҳол он ки муҳлати амалисозии барнома соли ҷорӣ ба итмом мерасад.
Зарур аст, ки ин масъала ҳамаҷониба таҳлил гардида, доир ба ислоҳи вазъ тадбирҳои фаврӣ андешида шаванд.
Захираву имкониятҳои шаҳри Бохтар дар самти рушди соҳаҳои саноату кишоварзӣ, махсусан, коркарди маҳсулоти кишоварзӣ, густариш додани сайёҳӣ ва дигар намудҳои хизматрасонӣ хеле зиёданд ва зарур аст, ки ба ин соҳаҳо сармояи мустақими ватаниву хориҷӣ ба таври васеъ ҷалб карда шаванд.
Имрӯз дар шаҳри Бохтар 49 корхонаву коргоҳҳои саноатӣ фаъолият доранд.
Соли 2019 ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ дар онҳо ба 210 миллион сомонӣ расида, нисбат ба соли 2000-ум 120 баробар афзудааст. Дар корхона ва коргоҳҳои саноатии шаҳр беш аз 27 номгӯи маҳсулоти ивазкунандаи воридот ва 7 номгӯи маҳсулоти содиротӣ истеҳсол шуда истодааст.
Дар бист соли охир дар шаҳри Бохтар 23 корхонаву коргоҳҳои истеҳсолӣ бо 650 ҷойи нави корӣ дар самти саноати сабук, хӯрокворӣ, дорусозӣ ва истеҳсоли масолеҳи сохтмон бунёд гардида, ҳоло фаъолият доранд. Танҳо соли ҷорӣ аз ҳисоби се корхонаи навтаъсис 135 ҷойи корӣ муҳайё карда шудааст.
Бо вуҷуди ин, нишондиҳандаҳои мазкур барои таъмин намудани рушди босуботи иҷтимоиву иқтисодии шаҳр нокифоя буда, талаботи афзояндаи аҳолиро бо ҷойҳои корӣ қонеъ карда наметавонанд.
Дар ин хусус ман борҳо таъкид кардаам, ки барои амалӣ намудани ҳадафи чоруми миллӣ — саноатикунонии босуръати кишвар ва ба ин васила таъмин намудани аҳолӣ бо шуғл роҳбарони тамоми шаҳру ноҳияҳо фаъолияти худро бояд дар самти таъсиси корхонаҳои истеҳсолӣ, махсусан, дар самти саноати сабук, коркарди маҳсулоти кишоварзӣ, рушди ҳунарҳои мардумӣ ва косибӣ тақвият бахшанд ва ҳамкориро бо бахши хусусӣ васеъ ба роҳ монанд.
Дар шаҳри Бохтар барои афзун гардонидани истеҳсоли маҳсулот бо роҳи таъсис додани корхонаҳои хурду миёнаи саноатӣ, аз ҷумла корхонаҳои коркарди меваю сабзавот, нахи пахта, бофандагию дӯзандагӣ, инчунин, ривоҷ додани истеҳсоли масолеҳи сохтмон ва дигар маҳсулоти ниёзи мардум имкониятҳои зиёд мавҷуданд, ки истифодаи оқилонаву самараноки онҳо ба баланд гардидани сатҳу сифати зиндагии мардуми шаҳр мусоидат мекунад.
Дар ин самт бояд нерӯи бузурги созандаи соҳибкорон васеъ ҷалб карда шавад, зеро рушди минбаъдаи иқтисодиёти шаҳр аз дуруст ба роҳ мондани ҳамкорӣ бо онҳо вобастагӣ дорад.
Ҳамчунин, дар шаҳри Бохтар имкониятҳои зиёд доир ба истифодаи инфрасохтори нақлиётӣ, дастрасӣ ба нерӯи барқ ва қувваи кории арзон мавҷуданд, ки бо баҳрабардорӣ аз онҳо соҳибкорони ватаниву хориҷӣ метавонанд фаъолияти истеҳсолии худро самаранок ба роҳ монанд.
Махсусан, бонувону духтарони шаҳр ва сокинони атрофи онро тавассути ташкили корхонаҳои нав, барқарор ё ба кор даровардани корхонаҳои аз кор бозмонда ва васеъ намудани доираи фаъолияти корхонаҳои мавҷуда ба кор ҷалб кардан мумкин аст.
Тибқи маълумот дар бисёр шаҳру ноҳияҳои кишвар ба рушди соҳибкории хурду миёна якчанд омил, аз ҷумла набудани маблағҳои иловагӣ барои пешбурди фаъолияти соҳибкорӣ ва тиҷорат, сатҳи баланди фоизи қарз, муҳлати кӯтоҳи баргардонидани қарз, монеаҳои маъмурӣ, набудани иттилооти зарурӣ барои ташкил ва идоракунии соҳибкорӣ ва марказҳои дастгирии соҳибкории хурду миёна доир ба таҳияи лоиҳаҳои сармоягузорӣ монеа эҷод мекунанд.
Аз ин рӯ, ба Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ, Бонкӣ миллӣ, “Саноатсодиротбанк” ва мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят ва шаҳр супориш дода мешавад, ки ҷиҳати бартараф намудани мушкилоти дар ин самт ҷойдошта ва фароҳам овардани шароит барои дастрасӣ ба манбаъҳои қарзӣ тадбирҳои иловагӣ андешанд.
Зимнан, хотиррасон месозам, ки сокинони шаҳри Бохтар, хусусан, бонувону занон дар гузашта бо ҳунармандӣ, аз ҷумла дӯзандагӣ ва тайёр кардани либос ва дигар ороишоти миллӣ, инчунин, намудҳои гуногуни косибӣ шуҳрат доштанд. Зарур аст, ки ба эҳёи ин анъанаи нек ва рушди ҳунарҳои мардумӣ эътибори ҷиддӣ дода шавад.
Имкониятҳои шаҳр дар самти рушди соҳаи саноату кишоварзӣ, махсусан, коркарди маҳсулоти кишоварзӣ, рушди намудҳои гуногуни сайёҳӣ ва дигар хизматрасониҳо зиёданд ва зарур аст, ки ба ин соҳаҳо сармояи ватаниву хориҷӣ ҳарчи бештар ҷалб карда шавад.
Ҳарчанд ки дар ҳафт моҳи соли 2020 кишоварзони шаҳри Бохтар истеҳсоли ангур, мева ва ғалладонаро афзоиш додаанд, вале ҳаҷми истеҳсоли картошка ва сабзавот ҳанӯз ҳам қонеъкунанда нест.
Дар шароити имрӯза, ки бо сабаби буҳрони фарогири молиявию иқтисодӣ ва афзоиши босуръати аҳолӣ талабот ба маводи ғизоӣ дар тамоми ҷаҳон торафт зиёд мегардад ва дар баробари ин, вобаста ба гармшавии иқлими сайёра ва хушксолӣ дар бисёр кишварҳои дунё, аз ҷумла дар Тоҷикистони мо офатҳои табиӣ зуд-зуд такрор шуда истодаанд, бояд ба масъалаи истифодаи самараноки ҳар як ваҷаб замин, ҷамъоварии пурраи ҳосили барвақтӣ ва кишти такрории зироатҳо диққати аввалиндараҷа дода шавад.
Дар ин росто, зарур аст, ки доир ба таъмин намудани фаъолияти самараноки корхонаҳои коркарди меваю сабзавот ва маҳсулоти ширӣ, инчунин, коркарди маҳсулоти чорво тадбирҳои иловагӣ андешида шаванд.
Ҳамзамон бо ин, барои рушди шаҳри Бохтар ҳамчун маркази логистикии вилоят бояд тадбирҳои зарурӣ андешида шаванд, ки ин барои саноатикунонии босуръати вилоят ва таъсиси ҷойҳои нави корӣ замина мегузорад.
Бо вуҷуди дастури аз тарафи Роҳбари давлат додашуда доир ба васеъ намудани майдони кишти картошка ва ғалладонагиҳо мутаносибан ба андозаи 40 ва 60 фоиз, хоҷагиҳои кишоварзии шаҳр майдони кишти зироатҳои зикршударо зиёд накардаанд.
Доир ба масъалаи рушди соҳаи кишоварзӣ доим таъкид менамоям, ки истифодаи оқилонаи замин, азхудкунии заминҳои нав, бунёди боғҳои нав, барқарорсозии боғҳои кӯҳна, таъминот бо оби полезӣ ва ҷорӣ кардани технологияҳои муосир омилҳои асосии афзоиш додани маҳсулоти кишоварзӣ ва ба ҳамин васила амалӣ намудани яке аз ҳадафҳои миллӣ — ҳифзи амнияти озуқаворӣ мебошад.
Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ва шаҳри Бохтар вазифадоранд, ки дар ҳамкорӣ бо вазоратҳои кишоварзӣ, молия, кумитаҳои давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ, идораи замин ва геодезӣ, Агентии беҳдошти замин ва обёрӣ дар ин самт тадбирҳои зарурӣ андешанд.
Илова бар ин, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят ва шаҳрро зарур аст, ки якҷо бо Вазорати кишоварзӣ ва дигар сохтору мақомоти дахлдор ба масъалаи истифодаи самараноки замин, баланд бардоштани ҳосилнокии зироатҳо, зиёд кардани майдони кишти такрорӣ, боз ҳам афзоиш додани майдони гармхонаҳо ва афзун намудани ҳаҷми истеҳсоли сабзавот дар фаслҳои тирамоҳу зимистон аҳаммияти ҷиддӣ зоҳир намуда, ҷиҳати бо усулҳои муосир ба роҳ мондани парвариши дарахтони мевадиҳанда, яъне бунёд кардани боғҳои интенсивӣ ва афзун намудани содироти меваи аз лиҳози экологӣ тоза, инчунин, зиёд кардани майдони кишти картошкаву ғалладонагиҳо чораҷӯӣ намоянд.
Ҳозирини гиромӣ!
Ҳоло дар доираи лоиҳаи давлатии сармоягузорӣ азнавсозии роҳи мошингарди Душанбе-Бохтар ба масофаи 82 километр ва бо арзиши лоиҳавии беш аз 2,3 миллиард сомонӣ идома дорад.
Ҳамзамон бо ин, лоиҳаи таҷдиди роҳҳои автомобилгарди Бохтар – Данғара — Гулистон бо шарикони рушд мувофиқа шуда истодааст.
Дар доираи ду марҳалаи лоиҳаи давлатии сармоягузорӣ таҷдиду азнавсозии 15 километр роҳи мошингарди шаҳр ва 3 пул ба маблағи 100 миллион сомонӣ ба анҷом расидааст.
Ҳоло марҳалаи сеюми лоиҳа — таҷдиду азнавсозии 13 километр роҳ, 2 пул ва хатти оби нӯшокӣ ба маблағи 68 миллион сомонӣ татбиқ шуда истодааст.
Дар баробари ин, бояд гуфт, ки ҳарчанд барои таъмиру таҷдиди роҳҳои дохили шаҳр мунтазам маблағҳои зарурӣ равона карда мешаванд, вале то ҳол баъзе кӯчаву хиёбонҳо ва роҳҳои дохилӣ таъмирталаб мебошанд.
Барои беҳтар гардонидани хизматрасонии нақлиётӣ ба сокинони шаҳр вақтҳои наздик дар доираи лоиҳаи давлатии сармоягузорӣ харидории 40 автобуси мусофиркашонӣ ба маблағи умумии 94 миллион сомонӣ, сохтмони таваққуфгоҳ ва ҷорӣ намудани низоми нави пардохти роҳкиро пешбинӣ шудааст, вале азхудкунии маблағҳо дар доираи лоиҳаи мазкур то ҳол дар сатҳи зарурӣ ба роҳ монда нашудааст.
Вобаста ба ин, ба мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон, шаҳри Бохтар ва Вазорати нақлиёт зарур аст, ки илова ба назорати иҷрои лоиҳаҳои сармоягузории татбиқшаванда бо истифода аз имкониятҳои дохилӣ, инчунин, бо ҷалби соҳибкорон ва шахсони саховатпеша ҷиҳати таъмиру беҳтарсозии ҳолати роҳҳои дохилишаҳрӣ тадбирҳои амалӣ андешанд.
Афзоиши аҳолӣ ва ба сол ба сол зиёд шудани шумораи хонандагон норасоии ҷойҳои нишаст ва китобҳои дарсӣ, сатҳи пасти фарогирии кӯдакон ба муассисаҳои томактабӣ, инчунин, мавҷуд набудани муассисаҳои таълимиву томактабӣ дар маҳаллаҳои навбунёди шаҳр, ки аз ҳисоби ҳудуди ноҳияҳои Кушониёну Вахш васеъ шудаанд, вазъи соҳаи маорифи шаҳрро хеле мушкил гардонидааст.
Гарчанде солҳои охир маблағгузорӣ ба соҳаи мазкур аз ҳисоби буҷети давлат мунтазам афзоиш меёбад, вале барои пурра бартараф намудани мушкилоти мавҷудаи шаҳр манбаъҳои иловагии маблағгузорӣ ба таври пурра истифода нашуда истодаанд.
Бинобар ин, роҳбарияти Вазорати маориф ва илм, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоят, шаҳр ва дигар мақомоти дахлдорро зарур аст, ки то ҷашни 30-солагии истиқлолияти давлатӣ ҷиҳати бартараф намудани мушкилоти зикршуда аз ҳамаи захираву имкониятҳо самаранок истифода баранд.
Вазифаи роҳбарону фаъолони шаҳр, раисони ҷамоату маҳаллаҳо, аҳли зиё ва шахсони обрӯманду таҷрибадор аз он иборат аст, ки минбаъд низ мардум, хусусан, ҷавононро ба таҳкими сулҳу субот, риояи қонуну тартибот, корҳои созандагиву ободкорӣ ва сарфаю сариштакорӣ ҳидоят намуда, иҷрои амалҳои неки инсонӣ, аз ҷумла дастгирии ятимону маъюбон ва оилаҳои камбизоатро дар миёни аҳолӣ тавсеа бахшанд.
Бовар дорам, ки мардуми ҳимматбаланд ва бонангу номуси шаҳри Бохтар дар оянда низ бо заҳмати созанда барои боз ҳам ободу зебо гардонидани зодгоҳи хеш ва Ватани маҳбубамон саҳми ватандӯстонаи худро мегузоранд.
Дар охир ба ҳамаи сокинони шарафманду меҳмоннавози ин диёри зебоманзари кишварамон тандурустӣ, рӯзгори ободу осуда ва файзу баракат орзу менамоям.
Доим саломату сарбаланд бошед, ҳамватанони азиз!
Рӯзи 22 сентябр Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар маркази шаҳри Бохтар гулгашти “70-солагии азхудкунии Водии Вахш” ва Нишони давлатиро ифтитоҳ карданд.
Гулгашт дар доираи нақшаи чорабиниҳо бахшида ба ҷашни 30 -солагии Истиқлоли давлатӣ бо шаклу усули муосири меъморӣ бунёд шудааст.
Корҳои сохтмонӣ дар иншоот аз соли 2018 оғоз гардида, роҳрав ва майдончаву сутуни Нишони давлатӣ бо истифода аз санъати миллӣ оро ёфтааст.
Дар бунёди гулгашти 70 — солагии азхудкунии Водии Вахш, ки аз тарафи Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Бохтар ба нақша гирифта шуда буд, соҳибкорони ватанӣ низ саҳм гузоштаанд.
Дар рафти сохтмон барои зебову назаррабо ва дилкашу дилнишин кардани як гӯшаи шаҳр дар ду тарафи наҳр дарвозаҳои даромад сохта шуда, роҳравҳо сафолакпуш ва майдони боғ сабзазор гардидааст. 4 фаввораи гулгашт бо сангҳои хоро ва мармар ороиш дода шуда, барои равшаннамоии майдони боғ 75 адад фурӯзонак насб гардидааст. Дар як тарафи наҳр 2 шаршараи сунъӣ бо тарҳи хеле зебо сохта шуд.
Дар тарафи рости наҳр Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо баландии 30 метр ва худи нишон ба андозаи 2,6 метр бо санги хоро оро ёфта сохта шуд.
Ду пули пиёдагарди болои наҳр ва як пули калон аз ороишоти дигари боғ мебошад.
Дар майдони боғ зиёда аз 89 ҳазор гулу буттаҳои ороишӣ ва гулҳои мавсимӣ шинонида шудааст, аз ҷумла гули катарантас, гули тагетс, тоҷи хурус, мехчагули туркӣ ва салвия.
Дар ҳудуди гулгашт дарахтони нодири ороишӣ, аз ҷумла арча 330 адад, акатсия 5 адад, писарвӣ 35 адад, липа 35 адад ва сирена 15 адад шинонида шудааст.
Майдони гулгашти “70-солагии азхудкунии Водии Вахш” ва ҳам назди Нишони давлатӣ ба як макони хушбоду ҳаво бо манзараҳои дилкаш ба мавзеи хуштарҳу замонавии сайру гашти сокинону меҳмонон табдил ёфта, минбаъд имкон аст дар ин ҷо чорабиниҳои гуногуни фарҳангӣ баргузор карда шавад.
